Wykorzystanie geodezji przy ustalaniu stanu prawnego nieruchomości

Choć geodeta nie jest zawodem zaufania publicznego, ponieważ większość jego działań jest weryfikowana przez administrację państwową, to jego praca jest bardzo często pomocna podczas wielu rozstrzygnięć prawnych. Dokumentacja sporządzana przez geodetów wykorzystywana jest przy ustalaniu stanu prawnego nieruchomości, a także  nieodzowna przy podejmowaniu wielu decyzji administracyjnych. Warto więc przyjrzeć się pracy geodety i dowiedzieć się, jak przydatna jest w rozwiązywaniu kwestii prawnych.

Księga wieczysta źródłem wiedzy o nieruchomości

Przed podjęciem decyzji o zakupie nieruchomości, zwłaszcza na rynku wtórnym, bardzo często występuje konieczność sprawdzenie stanu prawnego nabywanej nieruchomości. Informacji o stanie prawnym należy szukać w księdze wieczystej, która jest najważniejszym dokumentem dotyczącym nieruchomości. Z punktu widzenia obowiązującego prawa, stan prawny nieruchomości to stan wynikający z treści wpisów, czyli praw i roszczeń ujawnionych w księdze wieczystej prowadzonej dla danej nieruchomości. Za rzeczywisty stan prawny nieruchomości należy rozumieć stan zgodny z prawem materialnym tj. zgodny z rzeczywistością.

„Przystępując do sprawdzenie księgi wieczystej – doradza przedstawiciel firmy M-Geo z Dąbrowy Górniczej – należy dysponować numerem księgi. Następnie wystarczy odszukać księgę na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości i przystąpić do sprawdzenia wszystkich wpisów. Oprócz informacji o własności nieruchomości, prawach, roszczeniach i ograniczeniach, czy prawach dożywocia lub wszczęcia egzekucji na wniosek komornika ważne są dane dotyczące powierzchni nieruchomości. W wielu przypadkach, budzących wątpliwość, konieczna może okazać się pomoc geodety. Wówczas geodeta na zlecenie osoby zainteresowanej musi odszukać znaki i wykonać pomiary nieruchomości oraz sprawdzić, czy są one zgodne z mapami ewidencyjnymi”.

Powtórne rozgraniczenie nieruchomości przy wątpliwościach prawnych

Granice nieruchomości, mimo że są wyraźnie zaznaczone na mapach geodezyjnych, w terenie nie zawsze są łatwe do odnalezienia, tym bardziej że punkty geodezyjne znikają lub trudno je odszukać. W wielu przypadkach prowadzi to do sytuacji spornych, które muszą zostać rozstrzygnięte przez władze samorządowe, a nawet sądy powszechne. Podstawą dochodzenia praw własności najczęściej jest ponowne ustalenie granic działki przez uprawnionego geodetę.

Rozgraniczenia nieruchomości polega na ponownym ustaleniu przebiegu granic przez określenie położenia punktów i linii granicznych oraz utrwalenie tych punktów znakami granicznymi na gruncie. Przy okazji sporządza się również odpowiednie dokumenty zgodnie z procedurą szczegółowo określoną w Prawie geodezyjnym i kartograficznym. Postępowanie rozgraniczeniowe prowadzi się wówczas, gdy granice działki są sporne, a nie gdy granica jest uwidoczniona na mapach, lecz nie została wykazana w terenie.

Jak geodeta odnajduje znaki i wykonuje pomiary?

Postępowanie rozgraniczeniowe wykonuje się najczęściej na wniosek właściciela nieruchomości, który ma zastrzeżenia do przebiegu spornej granicy. Podczas powtórnego rozgraniczenia granic nieruchomości geodeta uprawniony musi odtworzyć znaki w terenie i wyraźnie je oznaczyć. Czynność ta wymaga przeprowadzenia pomiarów oraz przygotowania stosowanej dokumentacji. Po wykonaniu prac geodezyjnych zainteresowane strony spotykają się na spornym terenie i zapoznają się z opinią geodety. Jeżeli nie dojdzie do zawarcia porozumienia na drodze administracyjnej, sprawa zazwyczaj trafia do rozpatrzenia przez sąd.

Udział geodety bardzo często jest konieczny w rozstrzyganiu kwestii prawnych, również podczas podziału nieruchomości wynikającego np. z decyzji spadkowych lub podziału majątku.